Tinh dịch bình thường là một chất lỏng đặc, màu trắng, tuy nhiên có thể khác nhau về màu sắc và độ đặc. Tinh dịch loãng có thể xảy ra do số lượng tinh trùng thấp, yếu tố lối sống và thiếu dinh dưỡng.

Tinh trùng loãng
Tinh trùng loãng

Tinh trùng loãng là gì?

Trung bình mỗi nam giới khi xuất tinh bình thường đạt lượng tinh dịch với thể tích khoảng 2 – 5 ml. Tinh dịch bao gồm lượng nhỏ tinh trùng và dịch, trong đó mật độ tinh trùng đảm bảo khoảng 20 triệu con/ml. Nếu mật độ tinh trùng thấp hơn 10 triệu con/ml thì là tinh trùng loãng.

Tinh trùng loãng (hay tinh dịch loãng) là hiện tượng tinh dịch có màu trắng trong như nước thay vì trắng đục hoặc ngả vàng thông thường. Nó phản ánh sự bất thường về số lượng, chất lượng tinh trùng, tinh dịch không đủ chất dinh dưỡng và khả năng bảo vệ cho tinh trùng.

Để phát hiện tinh trùng loãng bằng mắt thường cần dựa trên các dấu hiệu có thể nhìn thấy như:

  • Tinh dịch trong: bình thường tinh dịch khá đặc sệt, nhưng lượng tinh trùng ít khiến tinh dịch trong suốt, có thể hơi nhầy.
  • Tinh dịch xuất ra ngoài bình thường hóa lỏng sau 30 – 45 phút, còn tinh trùng loãng sẽ nhanh hóa lỏng hơn.
  • Tinh dịch có mùi bất thường: đây là dấu hiệu kèm theo ở những nam giới ít tinh trùng do bệnh lý.
  • Ít tinh dịch.

Có những nam giới không hề có dấu hiệu triệu chứng trên nhưng vẫn bị ít tinh trùng. Thường họ chỉ phát hiện bệnh khi chức năng tình dục hoặc chức năng sinh sản có vấn đề, cần tìm chính xác nguyên nhân mới có thể khắc phục được tình trạng này.

Nguyên nhân khiến tinh trùng bị loãng

Do số lượng tinh trùng thấp

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) xác định số lượng tinh trùng thấp (oligospermia) nếu có ít hơn 10 triệu tinh trùng trên mỗi ml tinh dịch. Số lượng tinh trùng thấp có thể khiến một người khó thụ thai hơn nhưng không có nghĩa là người đó bị vô sinh.

Số lượng tinh trùng thấp không phải lúc nào cũng có thể xác định nguyên nhân rõ ràng khiến. Tuy nhiên, một số tình trạng do di truyền như hội chứng Klinefelter, có thể gây ảnh hưởng đến số lượng tinh trùng của một người.

Các nguyên nhân khác làm cho số lượng tinh trùng thấp bao gồm:

  • Giãn tĩnh mạch thừng tinh (Varicocele) là tình trạng giãn các tĩnh mạch chạy từ tinh hoàn đến bìu. Giãn tĩnh mạch thừng tinh thường không có triệu chứng gì, nhưng chúng có thể làm giảm sản xuất tinh trùng và giảm chất lượng tinh dịch ở một số người. Tĩnh mạch thừng tinh có thể bị giãn ở một hoặc cả hai bên tinh hoàn. Bệnh giãn tĩnh mạch thừng tinh rất phổ biến, nó ảnh hưởng đến khoảng 15% nam giới và khoảng 40% nam giới được kiểm tra các vấn đề về khả năng sinh sản có tình trạng này. Điều đó nói rằng, khoảng 80% những người bị giãn tĩnh mạch thừng tinh không có bất kỳ vấn đề nào về khả năng sinh sản.
  • Rối loạn hormone như cường giáp và thiểu năng sinh dục. Các hormone được sản xuất ở tuyến yên, vùng dưới đồi và trong tinh hoàn đều cần thiết để tạo ra số lượng tinh trùng khỏe mạnh. Những thay đổi trong bất kỳ loại hormone nào trong số này đều có thể ảnh hưởng đến việc sản xuất tinh trùng.
  • Nhiễm trùng: các tình trạng nhiễm trùng ở bộ phận sinh dục bao gồm cả bệnh lây truyền qua đường tình dục như bệnh lậu hoặc viêm mào tinh hoàn đều có thể khiến cho số lượng tinh trùng thấp.
  • Tiếp xúc với bức xạ hoặc chất độc như hóa chất công nghiệp, thuốc diệt cỏ và chì.
  • Sử dụng ma túy
  • Uống quá nhiều rượu
  • Sử dụng thuốc lá
  • Thừa cân, béo phì
  • Một số loại thuốc
  • Các khối u: các khối u lành tính hoặc ác tính trong tinh hoàn có thể ảnh hưởng đến việc sản xuất tinh trùng.

Xuất tinh thường xuyên

Một người thường xuyên xuất tinh có thể dẫn đến tinh dịch loãng. Nếu một người thường xuyên thủ dâm hoặc tham gia hoạt động tình dục nhiều lần trong ngày thì cơ thể của họ có thể không có đủ thời gian để sản xuất đủ số lượng và đảm bảo chất lượng tinh dịch như bình thường.

Trong một nghiên cứu thực hiện năm 2016, các nhà nghiên cứu đã theo dõi lịch xuất tinh hàng ngày trong 14 ngày sau 3-5 ngày kiêng cữ của 20 nam giới. Họ đã thu thập và phân tích các mẫu tinh dịch của những người này vào các ngày 1, 3 và 14.

Các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng, cả số lượng tinh dịch và số lượng tinh trùng đều giảm trong khoảng thời gian từ ngày thứ 1 đến ngày thứ 3 và trở lại bình thường từ ngày thứ 7 đến ngày thứ 14.

Tinh dịch loãng có thể do xuất tinh ngược dòng

Bình thường, khi xuất tinh, tinh dịch đi qua niệu đạo và ra khỏi dương vật. Tuy nhiên, khi cơ vòng bàng quang của bạn bị rối loạn có thể khiến tinh dịch đi ngược vào bàng quang, dẫn đến tình trạng gọi là xuất tinh ngược.

Những người bị xuất tinh ngược có thể sẽ sản xuất ít tinh dịch hơn hoặc tinh dịch có vẻ loãng hoặc lỏng bình thường.

Tinh dịch loãng do thiếu Kẽm

Kẽm là một chất dinh dưỡng quan trọng hỗ trợ nhiều chức năng cần thiết của cơ thể, chẳng hạn như tổng hợp DNA, chống lại nhiễm trùng, chữa lành vết thương và sinh sản.

Kẽm cũng đóng một vai trò trong việc sản xuất tinh trùng khỏe mạnh. Theo một đánh giá năm 2018 đăng trên Tạp chí Sinh sản và Vô sinh, tình trạng thiếu kẽm có thể góp phần làm cho chất lượng tinh dịch kém và gây vô sinh. Tuy nhiên, việc có quá nhiều kẽm trong cơ thể cũng có thể làm giảm chất lượng tinh trùng.

Sản phẩm bổ sung kẽm Blackmores Bio Zinc được nhiều người tin dùng

Điều trị tinh trùng loãng

Các lựa chọn điều trị cho tinh dịch loãng sẽ phụ thuộc vào nguyên nhân gây ra tình trạng này. Tinh dịch có thể hóa lỏng nhanh hoặc loãng hơn bình thường nếu ai đó thủ dâm hoặc tham gia hoạt động tình dục nhiều lần mỗi ngày. Trong trường hợp này, kiêng hoạt động tình dục trong vài ngày có thể giúp điều trị vấn đề này.

Không phải tất cả các trường hợp tinh trùng ít đều phải điều trị, nếu sức khỏe tinh trùng vẫn tốt và mức độ bệnh vẫn đảm bảo khả năng thụ thai thì có thể không cần điều trị. Biện pháp áp dụng sẽ là cải thiện số lượng, chất lượng tinh trùng tại nhà bằng thói quen sinh hoạt lành mạnh.

Một số biện pháp thay đổi lối sống có thể giúp cải thiện chất lượng tinh dịch có thể bao gồm:

  • Duy trì trọng lượng cơ thể khỏe mạnh
  • Giảm căng thẳng
  • Ngủ đủ giấc
  • Bỏ thuốc lá
  • Giảm uống rượu

Nếu bác sĩ xác định được nguyên nhân là do nhiễm trùng do vi khuẩn, họ sẽ kê đơn thuốc kháng sinh cho bạn. Đối với những người bị mất cân bằng nội tiết tố, bác sĩ có thể đề nghị liệu pháp hormone.

Đối với trường hợp bị giãn tĩnh mạch thừng tinh, bác sĩ sẽ áp dụng một trong những phương pháp điều trị bao gồm:

  • Phẫu thuật nội soi: bác sĩ phẫu thuật sẽ đưa một ống nội soi qua một vết rạch nhỏ vào bụng. Sau đó, sẽ xác định vị trí vị trí tĩnh mạch bị giãn và sửa chữa.
  • Thuyên tắc qua da: đây là một thủ thuật xâm lấn tối thiểu, trong đó bác sĩ phẫu thuật sẽ chèn một cuộn dây hoặc bóng vào tĩnh mạch bị giãn. Tiếp theo, phóng to cuộn dây hoặc quả bóng để khôi phục lưu lượng máu bình thường ở tinh hoàn.

Tinh dịch loãng thường chỉ là tình trạng tạm thời và có thể tự khỏi. Tinh dịch loãng không có nghĩa là người đó bị vô sinh. Tuy nhiên, những người có tinh dịch loãng kéo dài có thể tham khảo ý kiến ​​bác sĩ.